EU ETS 2 - Czym jest projekt i kogo dotyczy
EU ETS 2 czyli nadchodzi nowa era handlu emisjami w Unii Europejskiej. W ramach pakietu Fit for 55, przyjętego przez Komisję Europejską 14 lipca 2021 r., postawiono ambitne cele w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Jednym z kluczowych elementów tego pakietu jest wprowadzenie systemu handlu emisjami EU ETS 2, który obejmie budynki, transport drogowy oraz inne sektory. Polityczne porozumienie dotyczące EU ETS 2 osiągnięto w grudniu 2022 r., a przepisy weszły w życie 10 maja 2023 r. Nowy system jest częścią szerokiej strategii UE, mającej na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz znaczną redukcję emisji do 2030 r.
EU ETS 2 - zakres i harmonogram
EU ETS 2 obejmuje spalanie paliw kopalnych oraz gazu w budynkach i transporcie drogowym. System ma ruszyć w 2027 r., z możliwością przesunięcia na 2028 r. w przypadku utrzymywania się wysokich cen paliw. Nowy system nakłada obowiązki na dostawców paliw, a nie bezpośrednich użytkowników, co sprawia, że koszty emisji są przenoszone na konsumentów końcowych. Kluczowym celem jest redukcja emisji gazów cieplarnianych w sektorze budynków i transportu drogowego o 43% do 2030 r. w porównaniu do 2005 r. Mechanizm ten ma na celu skłonienie konsumentów do bardziej efektywnego gospodarowania zasobami energetycznymi oraz promowanie alternatywnych źródeł energii.

System aukcji i fundusz klimatyczny
Przydział uprawnień w EU ETS 2 opiera się wyłącznie na aukcjach, bez możliwości wykorzystania certyfikatów z EU ETS 1. System nie przewiduje sztywnych progów cenowych; równowagę cenową ma kontrolować mechanizm rezerwy stabilizacyjnej (MSR). Dochody z EU ETS 2 zasilają nowo utworzony Fundusz Społeczno-Klimatyczny (SCF), który wspiera działania pro-klimatyczne i socjalne, w tym pomoc gospodarstwom dotkniętym wyższymi kosztami emisji. Fundusz osiągnie budżet do 65 mld euro do 2032 r. Środki z funduszu mają być przeznaczone na finansowanie projektów związanych z efektywnością energetyczną, odnawialnymi źródłami energii oraz modernizacją infrastruktury
EU ETS 2 Monitorowanie i raportowanie emisji
Procedury monitorowania i raportowania emisji w ramach EU ETS 2 są zgodne z dotychczasowymi praktykami EU ETS 1. Obowiązek raportowania pojawi się od 2026 r., a obowiązek rozliczania emisji – od 2028 r. Państwa członkowskie odpowiadają za zapewnienie dokładności danych. W Polsce system, w którym EU ETS 2 będzie funkcjonować, będzie najprawdopodobniej KOBiZE. Monitorowanie emisji będzie obejmować szczegółowe raporty na temat ilości spalanego paliwa oraz emisji zanieczyszczeń, co pozwoli na bieżące śledzenie postępów w redukcji emisji.